1908an New York-eko fabrika batean 146 emakume langile hil zirelako ezagutzen dugu gehienok martxoaren 8a. Protestatzen ari ziren soldata miserableak eta oso lan baldintza txarrak zituztelako eta jaurtiki zizkieten suzko bonbek izugarrizko sutea eragin zuten.
Hala ere, zenbait historialariren iritziz, gogoratzen dena ez da 1908ko1909ko irailaren 27an gertatutakoa, baizik. Badirudi New York-eko 20.000 langilek, gehienak emakumezkoak, 13 aste iraun zuen greba egin zutela. Sufrimendu latza jasan zuten, gosea, atxiloketak, despidoak..., baina eskariak betetzea lortu zuten. 1909ko martxoaren 8an berriro konbokatuko zen manifestaldia, hobekuntza gehiago eskatuz. gertaera,
1911n Triangle Shirtwaist Company-n gertatutako suteak oihartzun ikaragarria izan zuen AEB-etan, bertan hil ziren emakumeak aurreko urtean lehen emakume greba egin zutenak izan baitziren, lanerako baldintza hobeak eskatzen zituztenak, alegia.
Hau irakurri ostean argi eta garbi geratu zitzaigun nola gaurko eguna ez dion soilik emakumearen egunari erreferentzia egiten,izan ere, askoz ere sakonagoa baita. Emakume eta gizonen arteko ezberdintasuna maila sozial ezberdinetan aldarrikatu daiteke, baina, egun honek proletalgoaren klase sozialean kokatzen da.
Bestalde, egunari jarraipena emanez, ikasleen sindikatuak unibertsitatean bertan kale-jira eta tailer batzuk antolatu zituen. Bertan parte-hartzea gustatu izan bailitzaigun ere, derrigorrezko klasea izan genuen. Horren ostean, teknologia berriak lan ordua “Indomables:una historia de mujeres” dokumentala zuzendariaren presentziarekin ikusteko aukera eskaini ziguten. Ekitaldiari hasiera emanez, Dora Iglesiasek bere tesiaren inguruan mintzo zitzaigun, zeina dokumentalaren gai berean oinarritzen zen; garai batean Espainian sorturiko “Mujeres libres” talde anarkofeminista. Zintzoak izanik, gure ustetan, neska honen hitzaldia oso astuna izan zen. Izan ere, informazio eta datu mordoak bota zituen 60 minututan zehar, inongo etenik egin gabe. Horrez gain, gure aburuz, garrantzitsuena ez zen gai honen inguruan ahalik eta informazioa gehien lortzea,baizik eta bertan egon ziren ideien eta mugimendu sozialen gainean hausnartzeko bideak ematea. Baina,beno, harira joan gaitezen, eta komentatu dezagun dokumentala ikusi ostean jasotako informazio zein burutazioak:
Borroka sozialetik abiaturik, emakumearen askatasuna aldarrikatzeko elkartea. Izan ere, iraultza libertarioa gauzatu ahal izateko,besteak beste ;gizaki ororen independentzia ekonomikoa, eskubide eta betebehar berdintasuna, generoenganako autoritate eta sexu ezberdintze eza … eman beharko lirateke. Talde honen helburu nagusia emakume langilearen emantzipazioa eta askatasuna zen. Gizon eta emakumeen arteko berdintasun ekonomiko, politiko, sozial zein kulturala. Halaber, gizarte mailako aitortza hau lortzeak lan mordoa zekarren, hortaz, zenbait helburu ezarri zituzten :emakume langilearen askatasuna, esklabotasun ignorantziarekin bukatzeko emakumeak alfabetatzea, askatasun sexuala, emakumearen formakuntza profesionala … Urratsez urrats, aurrerapauso nabarmenak egin zituzten; gero eta emakume alfabetizatu gehiago, mugimendu sozialaren aldeko borroka feminista sustatu, emakumeak arlo sozial zein politikoan murgiltzen hasi ziren, emakumeen aldizkari propio kaleratu... etab. Zoritzarrez, erregimen frankista iritsi zen, eta honekin batera, elkarte honen partaide aktiboek indar errepresibotik alde egin behar izan zuten. Azken honek, taldea guztiz deseginarazi egin zuen. Honez geroztik, beste horrenbeste urte igaro izan dira, baina, elkarte honen sustraiak ez dira ezerezean geratu, izan ere, mota honetako mugimendu zein ideiek hiltzailerik ez daukate. Azkenik, bideoan bertan azaltzen diren pertsona esanguratsu batzuen izenak aipatu nahiko genituzke,horien artean, Lucia Sanchez Sarnoil, Concha Lian eta Soledad Estorach.
Ordu biak aldera, ekitaldia bukatu egin zen eta unibertsitateko ikasle askok egun honen parte hartzeko beste zenbait ekintza burutu zituzten,horien artean, unibertsitateko paretak sinbolikoki apaintzea. Antza denez, zuzendaritza taldeari askorik ere ez zitzaien gustatu, hori dela eta, apaingarri berriak estali egin zituzten.
Egunari amaiera emanez, Bilbon zazpi eta erdietan Arriagatik hasitako manifestazioa egon zen. Bertan alderdi politiko zein sindikalek parte hartu zuten, azken hauek manifestazioaren antolatzaileak izan zirelarik.
No hay comentarios:
Publicar un comentario